Mięśnie core a ukształtowanie kręgosłupa

Czym są mięśnie core? Definicja

Mięśnie core (z ang. rdzeń, jądro) to termin używany w odniesieniu do mięśni posturalnych, głębokich, odpowiadających za stabilizację między innymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Sugeruje się, że ich wytrzymałość jest kluczowa w celu utrzymania poprawnych wzorców ruchowych, profilaktyki dolegliwości, a także, w przypadku osób aktywnych fizycznie, kontuzji.

Stabilność miednicy oraz odcinka lędźwiowego wiąże się z umiejętnością zachowania neutralnej pozycji podczas ruchu w wyniku odpowiedniej kontroli mięśniowej, bez widocznych kompensacji zarówno w obszarze miednicy jak i sąsiednich regionów. Brak wystarczającej stabilizacji może za to prowadzić do powstania dolegliwości bólowych w obrębiekręgosłupa (low back pain, LBP).

W skład mięśni core wchodzą w szczególności mięsień poprzeczny brzucha (ang. Transverse Abdominal, TrA), mięśnie dna miednicy oraz mięsień wielodzielny (ang. Lumbar Multifidus, LM). Ich odpowiednia praca ma znaczenie nie tylko w odniesieniu do stabilności regionu miednicy, ale także prawidłowej pracy kończyn dolnych.

Czym jest hiperlordoza? Definicja

Hiperlordoza jest to pogłębienie naturalnej krzywizny kręgosłupa. Fizjologicznie lordoza występuje w odcinku lędźwiowym oraz szyjnym. Krzywizny zapewniająodpowiednie przenoszenie obciążeń osiowych kolumny kręgosłupa, a podstawowym, funkcjonującym w zakresie biomechaniki, wzorem jego wytrzymałości jest x2 + 1, gdzie xoznacza liczbę wygięć przednio-tylnych (fizjologicznie wyróżnić można cztery wygięcia). Łatwo zatem policzyć, że w przypadku zaburzenia ukształtowania nawet jednej z nich wytrzymałość całkowita kręgosłupa (osiowa) ulega znacznej redukcji. Na skutek licznych czynników, ze szczególnym uwzględnieniem wieku wczesnoszkolnego, krzywizny mogą podlegać zmianom, jak chociażby pogłębieniom (hyperkifozyi hyperlordozy) lub wypłaszczeniom (hypokifozy lub hypolordozy), co w efekcie może prowadzić do zwiększonego ryzyka powstawania chorób takich jak choroba dyskowa(dyskopatia), bóle korzeniowe, radikulopatie, spondyloliza –kręgoszczelina i inne.

Jak oceniać wytrzymałość core?

Oceny core oraz jakości ruchu można dokonać za pomocą licznych narzędzi badawczych, jak chociażby FunctionalMovemenet Screen (FMS), gdzie ocenie podlegają konkretne aktywności fizyczne. Wykorzystuje się ją do określenia dysfunkcji, asymetrii czy ryzyka kontuzji, co w efekcie pozwala na ustalenie ewentualnego planu leczenia, mającego na celu wyeliminowanie nieprawidłowości.

Do badania stabilizacji można wykorzystać również test stabilizacji centralnej McGilla, pozwalający na ocenę wytrzymałości core w statycznym, izometrycznym obciążeniu, w różnych pozycjach wyjściowych.

Inne metody uwzględniają obiektywną ocenę ultrasonograficzną – pomiar w spoczynku oraz w trakcie napięcia. Jako, że mięśnie poprzeczne brzucha są mięśniami oddechowymi to do ich prawidłowego napięcia wymagana jest korelacja z odpowiednią fazą oddechową. W literaturze kompleks tych ruchów opisuje się jako tzw. ADIM (abdominal draw in maneuver).

Czy istnieje zależność między hiperlordozą, a wytrzymałością core?

Badania sugerują istnienie korelacji między postawą ciała, a wytrzymałością mięśni core oraz postawą ciała, a wzorcami ruchowymi. Nie wskazują jednak jednoznacznie na istotność korelacji między dwoma wspomnianymi testami; zauważalna jest jednak zależność między obecnością hiperlordozylędźwiowej oraz wytrzymałością mięśni core, badaną testem McGilla. U osób z nadmiernie pogłębioną krzywizną obserwuje się mniejszą wytrzymałość w obrębie mięśni core, a także gorszą stabilność tułowia, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do powstania dolegliwości bólowych kręgosłupa. Nie wykazano bezpośredniego związku między hiperlordozą, a wynikami FMS, co sugeruje konieczność zastosowania dodatkowych metod badania w celu wyeliminowania potencjalnych nieprawidłowych wzorców ruchowych oraz zmniejszenia ryzyka kontuzji.

Leczenie zaburzeń funkcjonalnych kręgosłupa

Według literatury hiperlordoza, choć może stanowić jeden z czynników ryzyka LBP, nie musi wiązać się z występowaniem dolegliwości oraz zwiększać ryzyka doznania kontuzji. Analizując jednak korelację między jej obecnością, a wytrzymałością mięśni core, praca nad postawą oraz poprawą stabilizacji może być kluczowa w prewencji rozwoju np. choroby dyskowej, jak i wiążących się z nią objawów. Rolą fizjoterapii jest zaprogramowanie treningu, który umożliwi poprawę funkcji oraz parametrów biomechanicznych.

Nie czekaj i sprawdź jak Klinika Fizjoterapii we Wrocławiu może pomóc Ci w pozbyciu się bólu pleców (low back pain)!

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36229857/